รางวัลภาพยนตร์แห่งชาติ “สุพรรณหงส์” ถือเป็นรางวัลเกียรติยศสูงสุดที่มอบให้แก่บุคคลในวงการภาพยนตร์ไทย เพื่อเชิดชูผลงานอันโดดเด่นในสาขาต่างๆ ของแต่ละปี จัดขึ้นโดยสมาพันธ์สมาคมภาพยนตร์แห่งชาติ
โดยรางวัลนี้มีการจัดมอบครั้งแรกเมื่อปี พ.ศ.2535 สำหรับภาพยนตร์ประจำปี พ.ศ.2534 หลังจากที่วงการภาพยนตร์ไทยได้ปรับโครงสร้างองค์กรหลัก โดยบุคลากรในอุตสาหกรรมรวมตัวกันก่อตั้งสมาพันธ์สมาคมภาพยนตร์แห่งชาติขึ้นใหม่ เพื่อให้ครอบคลุมตัวแทนจากองค์กรย่อยและภาคส่วนต่างๆ ของวงการอย่างครบถ้วน โดยมี ไพจิตร ศุภวารี เป็นนายกสมาพันธ์ฯ คนแรก (พ.ศ. 2534–2537)
ก่อนหน้านี้วงการภาพยนตร์ไทยเว้นการประกวดและมอบรางวัลไปประมาณ 3 ปี จนกระทั่งเริ่มต้นจัดอีกครั้งภายใต้ความร่วมมือระหว่างสมาพันธ์สมาคมภาพยนตร์แห่งชาติ คณะกรรมการส่งเสริมอุตสาหกรรมภาพยนตร์ไทย (หน่วยงานในสำนักนายกรัฐมนตรี) และกรมประชาสัมพันธ์ ตามนโยบายรัฐบาลที่ต้องการสนับสนุนและผลักดันอุตสาหกรรมภาพยนตร์ไทย
รางวัลภาพยนตร์แห่งชาติในระยะแรกใช้ถ้วยรางวัลสัญลักษณ์ “ทางช้างเผือกสู่ดวงดาว” สื่อถึงผู้สร้างสรรค์ผลงานที่โดดเด่นและเปล่งประกายเป็น “ดาวเด่น” ของปี ก่อนที่จะเปลี่ยนมาใช้สัญลักษณ์ “สุพรรณหงส์” อันงดงาม ซึ่งใช้เป็นตัวแทนแห่งเกียรติยศจนถึงปัจจุบัน
